پلدختر شهر گذرگاه تاریخ، فاقد گذرگاه پیاده

مقدمه

شایدپرداختنبه مفهوم شهروشهرنشینی درنگاه اول بسیاربدیهی وابتدایی جلوه کندیابرای برخی بحثی تکراری وآزاردهنده باشد،به همین دلیل دراین نوشتارمختصرازپرداختن تعریف وتحلیل علمی این واژه وتئوری پردازیهای مربوط به آن خوداری شده است،چون نه مجال آنست ونه بیانش چاره ساز.

اماآنچه موضوع این سطوراست،وجودرفتارهایی است که باهنجارهای شهرنشینی سازگارنیست،امادامنگیرشهرماشده است،شهری که برتارک آن حك شده است، پلدخترشهرگذرگاه تاریخ.

* نازیبائی های خیرکننده مبادی شهر 

شهرپلدختربه خاطر موقیعتی جغرافیایی و طبیعی-نه برنامه ریزی شده-که دارد در مسیر تردد شمال وجنوب ایران واقع شده که این توفیق اجباری میتوانست و میتواند مزیتهای ویژه برای شهروندان آن ایجاد کند. روزانه هزاران وسیله نقلیه و مسافر از این شهرعبور میکنند و گاه درگوشه وکناردرنگی میکنندو با گشت وگذارهای کوتاه خود در شهر،سیمای شهر و رفتارهای شهروندانش را در ذهن خود به حافظه می سپارند، و بعد با همین نام شهرگذرگاه تاریخ محکش میزنندو قضاوت میکنند،که آیا این نام برازنده ی شهری است با آلونکهای بد قواره بانام غسل السیاره و وانت بارهای مملو از پرتقال و نارنگی های شمال و گردوی پوست کاغذی کردستان و نان برنجی کرمانشاه که کنار جاده سراسری سد معبر کرده اند، و چشم هر مسافری را خیره میکند؟                        

حال ممکن است برخی به علت عدم برنامه ریزی وانمود کنندکه آلونکهاووانت بارهامستقردرمبادی شهرچه مشکلی برای شهروندان ایجادکرده اند؟ویاازسرترحم عنوان کنندکه متأسفانه آماربیکاری بالاست-واقعیتی تلخ-واگراین خیل عظیم بیکاران راازدایرکردن مشاغل کاذب منع کنیم، قوت لایموت خانواده اشان را ازکجا تأمین کنند؟ (یک توجیه عامه پسند).

نگارنده درحال حاضربدنبال پاسخ این توجیه نیست،اماخیلی مختصرمیتوان گفت بیکاران نمی خواهندکسی برای آنهاگریه کند بلکه بایدراه حل ارائه کند چون همه خوب می دانند،گریه دایه، ازسردلسوزی نیست.

راه حل بیکاری استفاده ازامکانات بالقوه شهرستان است،وایجادصنایعی که بایدباشدونیست !!!اماساماندهی نقاط ورودی وخروجی شهر ومشاغلی که برپیشانی آن جا خوش کرده اند قبل ازهرچیزمدیریت و برنامه ریزی میخواهد.

رفتارهای نابهنجارشهری وعدم توجه به حقوق شهروندی موضوع تازه‌ای نیست بلکه اززمان گسترش ارتباط انسانها بایکدیگرورشد جوامع اجتماعی به مثابه یک ضرورت بایدتوسط هرشخص رعایت میشد.دربرخی جوامع افرادسیگاری درمکانهای عمومی سیگاراستعمال نمی کنندمبادادودآن به حریم کسی آسیب بزند،درصف نانوایی کسی خارج ازنوبت نان نمی گیردالبته درصورت مشاهده،دیگرانی که درصف هستندچون ازحقوق خوداطلاع دارندبلافاصله محترمانه اعتراض میکنند،اینهانمونه هایی هستند ازرعایت حقوق دیگران.امابانگاهی مختصربه شهرمان قضاوت رعایت حقوق شهروندی باخوانندگان فهیم و محترم.

-شهرپلدخترازیک طرف بارشدچشمگیرخودروونبودخیابانهاومعابراستانداردوازسویی افزایش روزبه روزرفتارهای مخّل نظم شهری، دچارمعضل ترافیکی وشهرنشینی بسیارشده است.

وجودبیش ازحدتخلفاتی ازجمله پارک ممنوع خودرو،پارک دوبله،پارک برعکس،پارک جلوی پل،ورودماشینهای باری وکامیونهای بارکش وتانکرهای نفتکش عراقی درساعات پررفت وآمدشهر،عدم رعایت محل مسافرگیری برای تاکسیهای مسافركش  شهری ونبودمکان مناسب برای خودروهای مسافرکش روستایی،پارک درتقاطع چهارراهها،بارفروشی روی وانت هاجلوی مغازهاوتقاطع های شهر،پارک دوبله هایی درجلوی مغازه ها برای خالی کردن باردرساعات پرترافیک،و ...........

ازدیگرسوی عدم توجه جدی شهرداری به معضل مهمی به نام سدمعبردرمکانهایی ازجمله مرکزشهرکه باوجود معابرباریک،سدمعبر مغازه داران،دست فروشان و.....عبورومرورمردم رامختل وچهره شهررابه بازارشام شبیه کرده است ومدتهای مدیدی است رفتاری ازشهرداری درمورد سدمعبرحتی بصورت نمادین هم مشاهده نشده  ونمیشود.  

موضوع سدمعبریکی ازمواردی است  که به صورت مستقیم حقوق شهروندی راتحت الشعاع قرارمیدهد.درصورتی که معابر به معنی محل عبور و مرورافراد است.نه محل نمایش وتبلیغات اجناس مغازه داران.  

ازجمله مسائلی که باعث وقوع این رویدادمنفی اجتماعی می‌گردد تجاوزمغازه‌داران به حریم پیاده روهاست.این مغازه داران به خیال آنکه محدوده پیاده رودم درمغازه‌ آنهاست پس اختیارتام آن رادارندو اکثراًاجناس خودرادرپیاده‌روچینش ‌میکنندوفضایی نه چندان دیدنی رابه نمایش می‌گذارند.اگردرشهرکمی قدم بزنیدوبه وضعیت پیاده‌روها دقت کنیدبراین موضوع مهرتأییدخواهیدزد!وخواهیددیدکه به ندرت مغازه داری راپیدامیکنیدکه اجناس خودرادرمعبرعمومی قرارنداده باشد،واگرعابری هم اعتراضی داشته باشدباواکنش سخت مغازه دارمواجه میشودکه مالیات میدهم .

متأسفانه پهن کردن وسایل مغازه داران درمعابرشهرماازقبیل فرغون،بیل،کلنگ ،سطل، بشکه،گونی وکارتن خالی بسیارعادی وجزء لاینفک رفتارکاسبهای ما شده است،جدیداًهم بسیاری ازمغازه داران علاوه برتصاحب پیاده روپیش روی به قسمت سواره روخیابان رانیزشروع کرده وباگذاشتن وسایل کم ارزشی مانندسطل زباله، صندلی شکسته، مقداری میوه و سیب زمینی وپیاز گندیده،بسته های نمک ویایک بنرتبلیغاتی مزین به نوشته هایی ازقبیل مرغ پرکنده،گوشت گوساله و.....،عبور ومرورشهروندان رابیشتربامشکل مواجه کرده اند .  

بگذریم ازاین که دست فروشان بسیاری نیزمزیدبرعلت شده اندودرفواصل کمی ازهم بساطی پهن کرده اندودرست درمحل پلهای روی جداول اطراق کرده ورفت وآمدخردسالان وکهنسالان رابیشترمشکل ساز کرده اند.حضوراین دست فروشان نه تنها تجاوزبه حریم شهروندان محسوب می شودبلکه جامعه را نیزازلحاظ بهداشتی واقتصادی بامشکل مواجه می نماید.

به هرحال چه دستفروشان وچه مغازه دارانی که نیمی ازاجناس خودرابیرون ازمغازه می‌گذارندباعث بی نظمی درترددشهروندان وعابران پیاده شده‌اندکه  به هیچ وجه این وضعیت درخورشأن شهروندی  نیست که شهرش گذرگاه تاریخ بوده ولی گذرگاه عابرپیاده نداشته باشد .

ازنابهنجاری دیگرشهرماپارک وسایل نقلیه درخیابان سراسری است وهرکسی زودتربه بازارواردشود.(بخصوص مغازه داران)به خودحق میدهدازطلوع تاغروب آفتاب افقی یاعمودی خودروهاخودراروی پل های عبور ومرورشهروندان پارک کند،وبارهامشاهده شده،مسافری که قصدخریدمایحتاج ازمغازه ای راداشته والزاماً میبایستی چنددقیقه ای وسیله خود پارک نمایدبامشکل محل پارک وسیله مواجه شده است ، ومعمولاً عطایش را به لقایش می بخشند.

این موردبخصوص درنقطه مرکزی شهرکه پزشکان نیزدرآن مستقرندقوزبالاقوزاست وافرادسالمندویابیماری که قصدعزیمت به مطب پزشکی راداشته باشدبه سختی میتوانددرآن حوالی پیاده شود .

 مورددیگری ازنابهنجاری های شهرماکه جدیداًباب شده نشستن چندمغازه دارهمجواربه صورت میزگرددرقسمت سواره روخیابان ، درزمانهایی که مشتری ندارندوبانگاههای تیزخودتا آنجایی که چشمشان بردداردعابرین رابدرقه میکنند .

یکی دیگرازرفتارهای نابهنجارشهروندی درشهرپلدختراستقرارانواع مختلف وانت باروسه چرخ و.......درپرترددترین نقطه شهر(روبروی داروخانه های شهر) است.که به گفته بعضی  ازاین رانندگان،برخی روزها از طلوع تاغروب آفتاب حتی یک مشتری هم ندارندولی با تصرف قسمتی ازمحل خیابان، رفت و آمدوعبور ومرور شهروندان رابامشکل بیشتری مواجه میکند .

وانتهای دوره گردبابلندگوهای سیاروصداهای نابهنجار،وباادبیات ولهجه های خاص که دیگرامری عادیست،ومانندهرخروس بی محلی سرهرکوی و برزن وخانه ­ای بانگ برمیدارند.وجالب این است که همه یا اکثریت آنهاغیربومی­اندوبه اندازه انگشتان یک دست دوره گرد پلدختری در میان آنها پیدا نمیشود.

ونکته دیگرکه نیازبه گفتن نداردوشمادرهرخیابان وکوچه ای اعم  ازاصلی و فرعی که سکونت داریدوسواره یاپیاده درآن قدم میگذارید وجود چاله چوله هاودست اندازهایی است که مدتهای زیادی طعم آسفالت نچشیده­اند به امان خدارها شده اند.ودیگر کسی وجود آنها را جدی نمیگیرد .

مورددیگرهنگاهی که ازکوچه پس کوچه های شهرمان عبورمی­کنیم شاهدنوشتن مطالب زیادی بامضمونهای گوناگون برروی دیوارها هستیم ویکی ازمشکلاتی است که باعث مخدوش شدن منظره شهرشده است،دیوارنویسی واستفاده نابجاازدرودیوارمنازل مسکونی،ادارات،مغازه ها وغیره برای درج آگهی­ها،استفاده ازاسپری­های رنگارنگ برای نوشتن جملات تبلیغاتی،درج شماره تلفن آژانس هاوشرکت­ها ومغازه هابه معضلی تبدیل شده و هرکسی که بخواهدخبرتأسیس مغازه، راه اندازی شغل جدید،ویادرد ودلش رابه سمع و نظرمردم برساند اسپری رابرداشته ونه تنهابردرودیوارهای شهرکه بردرودیوارهای منازل که ملک خصوصی افراد است می نویسد و هرآنچه که بخواهد خط خطی می­کند.

اینها نمونه هایی ازموارد غیرقانونی است که بی احترامی محض به قانون وحقوق شهروندان می باشد وعدم برخورد مناسب با آن  باعث شده شهر پلدخترسوهانی برروح شهروندان شریف و قانون مدارگردد.

چندتوصیه:
1- شهرداری به اصل 9 ماده 96 تبصره 6 کتاب مجموعه قوانین ومقررات شهرداری ها عمل کند، که اشعار می دارد :

اراضی،کوچه ها،میدان ها،خیابان ها ومعابرعمومی واقع درمحدوده هرشهر،ملک عمومی محسوب شده وتعرض دراین معابر،تخلف تلقی می­شودومی بایست شهرداری ها بامتخلفان برخورد کنند. 

2- باتوجه به این که تا کنون شهرداری درزمینه رفع سدمعبرتوسط مغازه داران کوتاهی کرده و هیچ گونه برنامه عملی اتخاذنکرده ، انتظار این که مدیریت جدیدشهرداری وشوراهای اسلامی شهر،شعارهای تبلیغاتی خودراباردیگرمرورکنندوباارائه راهکارهاو برنامه ریزی مناسب گامی اساسی برای نظم بخشیدن به شهر گذرگاه تاریخ بردارند.

3 -هرچندتصویب قوانین وتوجه به اعمال قانون توسط بخشهای اجرایی اهمیت داردوبسیارمهم است،امابخشی ازگره اصلی درمسایل روانشناختی وعمومی جامعه نهفته است،یعنی برای اینکه اشخاص سدمعبرنكنند،يا

حقوق شهروندان رارعایت کنند،بایدموضوع خودخواهی وخودمحوری درجامعه کاهش پیداکندوافرادبه سمت قانون مداری سوق یابند. که لازم است شهرداری ضمن اینکه درزمینه اعمال قانون تلاش میکند،راههای فرهنگی،تبلیغی وتشویقی رانیزمدنظرداشته باشد.