ازبررسی آثاراین محدث بزرگ اثبات می شود :
سيدنعمت الله جزايري قائل به ولایت فقیه بود
بالاگريوه/ازبررسي كتاب هايي كه «سيدنعمت الله جزايري» به رشته تحريردرآورده به دست مي آيد كه وي قائل به ولايت فقيه از باب نصب و نيابت بود.
به گزارش بالاگریوه ازبررسي كتاب هايي كه «سيدنعمت الله جزايري» به رشته تحرير درآورده و انديشه سياسي خود را در باب حكومت و مملكت داري تبيين كرده است، به دست مي آيد كه وي قائل به ولايت فقيه از باب نصب و نيابت بود.
سيد در كتاب هايش، مبناي خود و ادله مسئله را بررسي كرده و در نتيجه، طبق مبناي او، ولايت و ملك در انحصار خداست كه آن را به پيامبران و ائمه معصومين(عليهم السلام) تفويض فرموده است. ائمه هدي(عليهم السلام) هم فقها را در عصر غيبت به نيابت عامه منصوب فرموده اند.
بر اين معني، عبارت هاي زيادي از كتب سيد، دلالت مي كنند كه در اين جا به نمونه اي اكتفا مي شود.
كتاب «الانوار النعمانيه» در چهار جزء به چاپ رسيده است و مباحث مختلف عقيدتي، فقهي، تاريخي، اخلاقي و سياسي دارد. مباحث مربوط به ولايت فقيه در جزء سوم، ضمن دو باب آمده است. يكي، «نور يكشف عن تحريم معونه الظالمين» و ديگري «نور في احوال الملوك و الولاه ».
سيد تصريح مي كند كه فقها و محدثان، نايبان امام معصوم(ع) هستند؛ اين همان مبناي نصب و نيابت است كه رأي مشهور فقهاي شيعه است.
براي تبيين مواضع عملي مرحوم سيدجزايري، لازم است نظري اجمالي به شرايط سياسي، اجتماعي دوران وي - عصر صفويه- داشته باشيم.
در اين دوره، علماي شيعه در جامعه، قدر و منزلت والايي پيدا كردند كه به دنبال گرايش بيشتر مردم ايران زمين به مذهب تشيع، به بركت اقتدار سلاطين شيعه صفوي و ورود علماي شيعه به عرصه هاي اجتماعي و سياسي جامعه آن روز، به تدريج زمينه طرح عملي ولايت فقيه به صورت نسبي مهيا شد. تا آن زمان، بيشتر فقها به دليل مهيا نبودن شرايط سياسي اجتماعي، آن مسئله را فقط در كتاب هاي فقهي و اعتقادي مطرح مي كردند و اثر معتنابهي از طرح عملي آن نظريه هاي فقهي نبود.
اولين فقيهي كه در اين زمينه به ميدان آمد، بزرگ ترين مرجع شيعه در آن زمان، «محقق ثاني كركي» بود كه محدث بزرگوار سيدنعمت الله جزايري در آغاز كتاب شرح «غوالي اللئالي» پس از نقل اين مطلب مي نويسد: «من بعضي از فرمان ها و دستوراتي كه محقق ثاني به حكام و زمامداران نواحي كشور نوشته و همه متضمن قوانين عدل و كيفيت سلوك حكام با مردم و راجع به أخذ ماليات و مقدار آن است، ديده ام و در آن فرامين دستور داده كه در هر شهر و دهي بايد پيش نمازي تعيين شود، تا با مردم نماز گزارد و احكام، يعني مراسم اسلامي را به آنان بياموزد.»
در آن دوران، علماي شيعه، به اذن عالي ترين مقام روحاني در مركز كشور، به اقامه نماز جمعه مي پرداختند. از اين رو امام جمعه، يكي ديگر از عناوين روحاني شد.
در زمان شاه سليمان و شاه سلطان حسين، مقام صدر و شيخ الاسلامي پايتخت كشور - اصفهان- به عهده علامه مجلسي و استاد سيدنعمت الله جزايري بود. عنوان صدر و شيخ الاسلام، نماد جايگاه ولايت فقيه در كشور بود. يكي از علماي بزرگ ايران كه به اين عنوان رسيد، مرحوم سيدنعمت الله جزايري بود.
پس جايگاه سيدنعمت الله يك جايگاهي فقهي و علمي بوده و از نخستين كساني كه به مسئله ولايت فقيه پرداخت، علامه سيدنعمت الله جزايري بود.
منبع:صبح صادق
